PNP, NPN, Pull-up, Pull-down, kuru kontak terimleri

 




PNP ve NPN

Elektronikte kullanılan transistör ün yapısı ile ilgili kavramlardır. Örneğin bir fotoselin kablosunda 3 kablo vardır. Kahverengiye,  güç kaynağından gelen +24V, mavi kablo, güç kaynağının - si (0V) yani GND ye bağlanır. Siyah kablo ise fotosel çıkışındaki transistöre bağlıdır. Fotosel çıkışı pnp ise, fotosel gördüğünde siyah kablo yani sinyal çıkışından +24V verecektir. Çıkışı npn ise 
fotosel gördüğünde sinyal çıkışından 0V (GND veya güçkaynağında - yazar)  verecektir. 

PLC girişlerinde yani input klemenslerinde bütün input lar için ortak bir klemens vardır. Siemens plc de 24VDC INPUTS klemens grubunda 1M diye geçer. Delta plc de ortak uç S/S diye geçer. 1M i 24V güç kaynağında - yani 0V a bağlarsak, pnp fotoseli örneğin I0.0 a bağlayabiliriz. Pnp fotoseli bağlarsak artık diğer input lara da pnp giriş yapmamız gerekir. Yani input klemensine bir pnp bir npn fotosel bağlanamaz. Sadece npn fotoseller bağlayacaksak 1M ortak ucuna +24V bağlamamız gerekir. 

PLC transistör çıkışlı ise Siemens plc de çıkışlar + verir yani pnp çıkıştır. LG veya Delta plc de çıkışlar npn dir, yani +24V vermez, 0V a çekerler. Siemens plc çıkışından örneğin bir röle çektireceğiz, röle bobininin bir ucu Q0.0 plc çıkışına bağlıyken, bobinin diğer ucu güç kaynağında - (0V, GND) ye bağlanmalıdır. Delta plc de durum farklıdır, röle bobin ucunun biri plc çıkışına bağlıyken, diğeri +24V a bağlanmalıdır.

Bazen npn bir sinyali pnp ye veya pnp yi npn e çevirmek gerekebilir. Örneğin npn sinyali pnp ye çevirmeniz gerekiyor. Basitçe, 24V röle ile yapılabilmektedir. Tabi bu sinyal örneğin encoder den gelen hızlı bir sinyal olmamalıdır. Röle yavaş çalışmaktadır. Röle bobininin bir ucuna +24V bağlanır, diğer ucuna npn sinyal bağlanır. Röle çıkış kontağında ortak uca +24V bağlanır, NO (normalde açık) uçtan pnp yani +24V sinyal alınır.. Yani npn sinyal geldiğine bobinin bir ucunu 0V a çekecek, bobin enerjilenecek, NO kontak çekecektir.

Pnp sinyali röleye göre çok daha hızlı bir şekilde npn sinyale çevirmek için ULN2004 entegresi kullanılabilir. Bu entegrede çıkış transistörleri npn dir. Bir kanaldaki girişe +24V uygulandığında, o kanalın transistörü çıkışı 0V a çeker.


Pull-up direnç kullanımı

Pull-up, sinyal ucunu bir direnç ile +24V a bağlamak demektir. Diyelim ki PLC nizin girişlerine pnp fotoseller bağladınız ama bir tane npn sinyali almanız gerekiyor. Bir çözüm plc ilave modülü kullanabilirsiniz ama bu pahalı bir çözüm olacaktır. Röle kullanmak dışında bir diğer çözüm de şudur; npn input sinyalini 2.2k 1/2W bir direnç ile +24V a bağlarsınız, npn sinyal ve direncin birleştiği noktadan plc girişine örneğin I0.0 a bir kablo bağlarsınız. Bu durumda npn sinyal yokken plc input unun ledi yanacaktır. Npn sinyal geldiğinde 0V (GND) a çekecek ve input ledi sönecektir. Bu şekilde plc programında ters mantık kullanarak ladder diagramı oluşturabilirsiniz. 





Pull-down direnç kullanımı

Pull-down, sinyal ucunu bir direnç ile - (GND) a bağlamak demektir. Diyelim ki PLC nizin çıkışı pnp yani true olduğunda 24V veriyor. Siemens plc transistör çıkışları böyledir. Fakat sizin bu plc çıkışı örneğin Q0.0 ı, girişi npn olan bir cihazı tetiklemek için kullanmanız gerekiyor. Bu durumda Q0.0, 2.2k 1/2W direnç ile - (GND) a bağlanır. Ayrı bir kablo da Q0.0 ile npn girişli cihaza bağlanır. Böylece Q0.0 true olduğunda cihaz tetiklenmeyecek, Q0.0 false olduğu anda cihaz tetiklenecektir. Tabi plc ve npn girişli cihazın GND ları ortak olmalıdır.




Kuru kontak nedir

Bir cihazınız var, barkod yazıcı örneğin.. Diyelim ki bu yazıcıda aplikatör bağlantı soketinde kendine ait +24V, GND ve Start pinleri var, dışarıdan Start a sinyal geldiğinde yazıcı bir etiket basıyor ve yazıcı girişi pnp olsun. Siemens plc Q0.0 çıkışını yazıcının Start girişine ve plc nin GND unu yazıcının GND una bağladık. Q0.0 true olduğunda bir etiket basılacaktır. Bu bağlantı şekline wet contact yani ıslak kontak denir. 

Fakat plc GND unu ve yazıcı GND unu birleştirmeden de bu sinyali verebiliriz. Q0.0 çıkışı ile bir röle yi çektirirsek ve rölenin NO çıkış kontağını Start a, rölenin ortak çıkışını yazıcının +24V una bağlarsak, röle çektiğinde, Start tetiklenecek, bir etiket basılacaktır. Böylece plc ve yazıcıyı araya röle koyarak elektriksel olarak ayırmış olduk. Bu bağlantı şekline dry contact yani kuru kontak denmektedir. Farklı iki sistemi birbirine bağlarken izolasyon sağlandığından tercih edilen bir yöntemdir. 






Yorumlar

Bu blogdaki popüler yayınlar

VBA - Mscomm (seri port) ile veri loglama

RJ45 2 - Novexx barkod yazıcıya, S7-1200 plc ile etiket yazdırma

Uzak I/O modülü olarak PLC kullanmak