Picobishi PLC tanıtım

 

Youtube'da izle..

Raspberry pi Pico'ya, github'da bulunan firmware'i yüklediğimizde, Pico, Mitsubishi FX1N plc'ye dönüşüyor. Yazının en altında yükleme işlemini sizler için anlattım. Bu işlemi yapar yapmaz, cihaz üzerindeki led yanacaktır. Windows, cihazı USB seri cihaz olarak tanıyacak ve bir COM port atayacaktır. COM port numarasını, ladder programını yazdığımız GX Developer programında kullanıyor olacağız. (Aygıt yöneticisi > Bağlantı noktaları > USB seri cihaz) İnternette ve youtube'da FX1N ve GX Developer ile ilgili birçok döküman veya video bulabilirsiniz.

Buradan, GX Developer 8.30 sürümünü indirip, kurabilirsiniz. Bağlantıya sağ klik yapıp, farklı kaydet seçeneğini seçin. Öncelikle EnvMEL klasöründeki setup dosyasını çalıştırmak gerekiyor. Ardından ana dizindeki setup dosyası çalıştırılıyor. Windows 10'da kurulumda sorun çıkmamıştı. Windows 11'de sorun çıkabiliyor. Problemin çözümü için "Windows 11'de GX Developer kurulumu" isimli yazıma bakınız.

10 Giriş ve 7 çıkışa sahip olan Picobishi plc ile basit işleri yapabilir, plc programlama işini öğrenebiliriz. Ladder programı veya merdiven diyagramı denen programlama yöntemi tüm plc'ler için aynı olup sadece kullanılan adreslerin isimleri değişmektedir. Ladder’da sol tarafta plc giriş kontakları, sağ tarafta plc çıkış bobinleri (coil) bulunur. Sol taraftaki şartlar sağlanırsa, soldan sağa doğru enerji iletimi gerçekleşir ve sağ taraftaki bobin enerjilenir. Plc programı, bu nedenle bir satır için soldan sağa sonra her satır (network) için yukarıdan aşağıya doğru sırayla işletilir.

PLC kelimesini ilk kez duyanlar için biraz bilgi verelim. Programlanabilen mantık denetleyicisi anlamına gelen plc'ye, fabrikada, lunaparkta veya bir asansörde rastlayabilirsiniz. Otomasyon işlerinde kullanılan plc bir makine veya cihazın beynidir. Örneğin plc kullanarak kendi çamaşır makinenizi yapabilirsiniz. Girişlerine sensör, buton gibi elemanlar takılırken, çıkışlarına solenoid valf, röle, lamba gibi elemanlar takılır. Plc, içine yazılan program sayesinde girişlerden aldığı sinyallere göre çıkışlarını ayarlar. Yani giriş sinyallerini (sensörler, butonlar) alıyor sonra onları bir programa göre işliyor ve çıkışlara gönderiyor da diyebiliriz. Bu işlemi sürekli döngü halinde yapar. Yani çıkışları ayarladıktan sonra, iş başa döner tekrar girişlere bakar. Plc'nin bir döngü için harcadığı zamana cycle time veya scan time denir. Bu zaman plc içindeki programa göre değişebilir. Aşağıda bulunan iki satırlık basit program için Picobishi'nin scan zamanının 2 ms (milisaniye) olduğu görülmektedir.

FX1N veya Picobishi için girişler X, çıkışlar Y, dahili röleler M, desimal sabit sayılar K, hex sabit sayılar H ve data register ise D harfi ile sembolize edilmiştir. Data register, cihaz hafızasında iki byte yani bir word değer tutmaktadır. Bunların dışında timer (zamanlayıcı) için T, counter (sayaç) için C harfi kullanılmaktadır.

Yeni başlayanlar için (beginner's manual) kılavuzun ingilizcesini buradan, türkçesini buradan indirebilirsiniz.. 

Aliexpress sitesinde FX1N, FX2N, FX3U veya JL1N olarak arama yapıldığında, giriş çıkış korumaları yapılmış plc'leri inceleyebilirsiniz. Tabi ki bunlar Mitsubishi değil, çinli kopyalarıdır. Yabancı arkadaşlar için Youtube'da bir arkadaş ingilizce olarak GX Developer incelemesi yapmış, bakabilirsiniz.. 

Şimdi reklamlar..GX Developer ile ilgili Türkçe videoların devamı gelecek, abone olmayı ve videoları beğenmeyi unutmayın. Reklamlar bitti..

Programı yaptıktan sonra, plc'ye gönderirken (upload) main ve plc parameter tıklayıp yüklemek (Execute butonu ile) yeterli oluyor. Öncesinde sol tarafta bulunan plc parameter'ı tıklayıp, memory capacity değerini 2000 yapmak gerekiyor. Plc'ye programı aktarmak için Online > Transfer setup a tıklıyoruz. Açılan pencerede üstte serial yazan kısma çift tıklama ile girip, bilgisayar portunu seçiyoruz. Burada Connection test butonuna tıklayıp bağlantıyı test edebiliriz.

Transfer setup penceresi

Plc parameter ve Transfer setup ayarlarından sonra Online > Write to PLC ... menüsü ile plc'ye aşağıdaki programı atabiliriz. Yükleme sonrasında Monitor mode butonuna tıklayıp, plc ile canlı bağlantı kurulabiliyor. 

merdiven diyagramı

Pico giriş ve çıkışlarını 24V a nasıl uygun hale getireceğimizi sonraki yazılarda anlatacağım. Ama öncesinde test amaçlı olarak Y0 pinine 220ohm ile bir led bağlayabiliriz. X0 pinine 3.3V u dokundurup çekince, led 5 saniye yanıp sönecektir. Burada timer için normal coil komutunu seçtikten sonra boş kutuya t0 k50 yazmamız gerekiyor. T0 timer'ı 100 ms'lik bir zamanlayıcıdır. 100x50=5000 ms yani 5 saniye olmaktadır. K50, hatırlarsanız sabit sayı demekti yukarıda bahsetmiştim. 

Programda, X0 aktif olduğunda Y0 çıkışı da aktif olmaktadır. Zamanlayıcı süresi dolunca T0 aktif olmakta ve ilk satırda bulunan T0 normalde kapalı kontağı açılmakta, Y0 ın enerjisi kesilmektedir. Normalde açık ve normalde kapalı kontaklar, ilk etapta biraz kafanızı karıştırabilir, endişelenmeyin. Zamanla aklınızda bu tabirler oturacaktır. İşte böyle... İlk plc programımız hayırlı uğurlu olsun..

Soru, öneri veya görüşleriniz için bu sayfada veya github'da yorum girebilirsiniz..

Bu arada bu firmware’i yapan Tayland ülkesinde yaşayan Tom Suratin isimli arkadaşa yaptığı güzel işlerden dolayı teşekkürler demek istiyorum. 

Pico'yu FX1N PLC'ye dönüştürme

1. Dosyayı indirin (View raw linkine tıklayın)
2. İndirilen sıkıştırılmış (.zip) dosyayı, bir klasöre açın
3. Pico'nun üstünde bulunan butona basarak, Pico'yu bilgisayara usb kablosu ile bağlayın
4. Parmağınızı 1-2 saniye sonra butondan çekebilirsiniz
5. Pico, flash sürücü moduna geçecektir. Windows gezgini ile RPI klasörünü açın. uf2 uzantılı dosyayı, mouse ile tutun ve açılan klasöre bırakın

Önemli Not : Pico'nun usb soketine bağladığınız kablo sadece şarj kablosu olup içinde data telleri olmayabilir. Bu durumda Pico'ya firmware atamazsınız. Durum böyleyse yeni bir data kablosu bulmanız gerekir.

Youtube'da izle..